Het kindbelang en over je schaduw heen springen

Als je echt voor het kindbelang gaat, buiten je comfortzone durft te stappen, het niet gemakkelijke proces aangaat waarbij je soms over je eigen schaduw heen moet springen, dan blijkt er zoveel mogelijk! Dat is de grote lijn en boodschap van het seminar over IKC-vorming dat SDB Groep samen met Van Ree Accountants organiseerden. De storm Ciarán ontmoedigde een deel van aanmelders om naar het seminar in Utrecht te komen. Degenen die aanwezig waren, hadden een inspirerende en informatieve middag.

Deze middag liet zien dat het samenwerken op weg naar of binnen een IKC niet eenvoudig is. Accountant Arjen van der Plas had een helder overzicht over de verschillen in wet- en regelgeving tussen onderwijs en kinderopvang. Als je dit zo naast elkaar ziet staan, kan mensen dit de moed in de schoenen laten zakken. Maar toch … Uit Arjens verhaal en ook de andere bijdragen werd duidelijk: het is ingewikkeld, je moet er heel goed over nadenken van tevoren en je moet zaken ook goed regelen; maar dan is er heel veel mogelijk. Hij zoomde hierbij in op de opties bij gemeenschappelijke huisvesting en waar je rekening mee moet houden.  Je moet begrip hebben voor elkaar en vaak is er een persoonlijke klik nodig om de schouders er onder te zetten, is een van zijn conclusies.

Langetermijndenken brengt 29 scholen en 3 stichtingen samen in één IKC

Dat je veel tijd moet uittrekken om begrip voor elkaar te krijgen en de verschillende culturen van onderwijs en kinderopvang bij elkaar te krijgen, liet het praktijkverhaal van Ton Christophersen zien. Hij trad in 2019 aan als bestuurder van de Laurentius Stichting en trof toen 29 scholen en 3 stichtingen kinderopvang. Hij is een langdurig proces aangegaan om de sectoren met elkaar te verknopen. Hij neemt gewoon acht jaar voor het vormen van IKC’s; dat getuigt nog eens van langetermijndenken en een heel sterke visie op de meerwaarde van de IKC’s. Maar hij gaat er gewoon voor: in 2030 zijn alle scholen binnen de Laurentius Stichting een IKC.

Soms lukt het ook niet om tot een goed werkend IKC te komen en vergt het een hoop werk en inzet om toch tot een soort van samenwerking te komen. Johan Vriesema, bestuurder van FloreoKids, liet de weerbarstige praktijk zien van een kinderopvangorganisatie die met vele schoolbesturen en zorgorganisaties zaken probeert te doen waarbij het de ene keer wel lukt en de andere keer heel stroef loopt door onwil in de samenwerking.

Hij vertelde bijvoorbeeld zijn eigen schoonmaak te hebben ingehuurd voor de bso in een IKC want er viel niet te onderhandelen over het tijdstip van schoonmaken. Daardoor werd er onder bso-tijd gewoon gestofzuigd tussen de kinderen door. Een illustratie van hoe lastig het soms is in de praktijk. Je ziet dat weerspiegeld in de wirwar van regelingen die FloreoKids heeft met partners: drie verschillende samenwerkingovereenkomsten, vijf verschillende methodes van kostendoorbelasting, drie beheersstichtingen, en vier keer een verschillende kijk op fiscale vraagstukken. Bijna een dagtaak voor een bestuurder en het tekent ook zijn enorme bevlogenheid en doorzettingsvermogen om toch volop in te blijven zetten op IKC-vorming. Een mooi voorbeeld van focussen hoe het wel kan.

Praktisch omgaan met wet- en regelgeving

Er zijn veel manieren om toch iets voor elkaar te krijgen als wet- en regelgeving in de weg zitten. Fiscalist Arjan van der Bok (Van Ree Accountants) hield een helder verhaal over het probleem van btw doorberekenen bij de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs. Een van de bottlenecks waar veel organisaties mee worstelen. Niemand zit te wachten op een kostenverhoging van 21 procent als je personeel en diensten aan elkaar levert binnen een IKC. De door hem genoemde oplossingen waren voor velen een eye-opener en het geeft hen hoop dat ze deze kwestie goed kunnen gaan regelen.

Eigen belang? Niet bij de wegens succes opgeheven Kinderopvang Groep

Een wel heel gedurfde stap om een hoop praktische belemmeringen te omzeilen, is het voorbeeld van de Kinderopvang Groep in Tilburg en omstreken. Harriëtte Koning, voormalig bestuurder van de Kinderopvang Groep, heeft een heel indrukwekkend verhaal. Hoe zij als grote en succesvolle kinderopvangorganisatie het lef hebben gehad om – juist in het belang van het kind – hun eigen organisatie op te heffen en op te splitsen in vier delen die fuseren met onderwijsbesturen, is echt ongekend.

Ik vind het een fenomenaal verhaal hoe zij niet hun eigen belang hebben voorop opgesteld en bijvoorbeeld voor 20 miljoen aan vastgoed schenken aan de vier nieuwe gefuseerde organisaties. En dit alles vanuit het belang van kinderen. Ze hebben wel wat veiligheidskleppen ingebouwd in de vorm van de stichting Mosaik waar zij en Geert de Wit als voormalig bestuurders vijf jaar medebeslissings- en vetorecht hebben over een aantal zaken. Dit is natuurlijk wel een heel extreem voorbeeld van hoe je als bestuurders over je eigen schaduw heen kunt springen.

De toekomst: leren van de koplopers, want het kan!

Deze middag gaf een heel mooi inkijkje in hoe bestuurders uit kinderopvang en onderwijs verschillende oplossingen zoeken om vorm te geven aan hun ideaal van integrale kindcentra. Hoe het nu verder moet? Ik heb in mijn afsluitend woordje samen met de aanwezigen gekeken naar de verkiezingsprogramma’s van de grote partijen en wat daarin te vinden is over kinderopvang en ook de samenwerking met onderwijs. In de breedte zie je daar een groot draagvlak voor een goede samenwerking tussen beide sectoren en het weghalen van de belemmeringen hierin. Ik ben van overtuigd dat de politiek hier de praktijk volgt; de wal keert het schip. Bestuurders en ondernemers die hun nek hebben uitgestoken en hebben laten zien wat ze, ondanks alle belemmeringen, voor mooie IKC’s hebben kunnen neerzetten, trekt politiek Den Haag over de drempel. De visie op kindontwikkeling die in de sector is ontwikkeld, is doorgedrongen naar de landelijke politiek.

Bottom line: wat Van Ree liet zien aan belemmeringen en mogelijke oplossingen, was ook zichtbaar bij de praktijkverhalen van de bestuurders. Het is niet gemakkelijk maar als je echt er voor gaat, dan kan het gewoon. Ik moest denken aan een filmpje van Steve Jobs dat ik laatst zag. Hij kreeg de vraag: wat als het niet kan? Na een minuut stilte zei Jobs: ik heb daar gewoon nooit over nagedacht. Niet kunnen is gewoon geen optie in zijn brein. En dat is wat we kunnen leren van deze voorlopers. Je hebt mensen nodig die vervuld zijn van hun eigen visie en super gedreven zijn. En dan kom je ergens.

Terug naar blogartikelen